Thema trends: ondernemen in flex

UitzendScope is een uitgave voor uitzendondernemers door WePayPeople. Een tweemaandelijkse newspaper met thema’s gericht op uitzendondernemers. Inschrijven voor UitzendScope kan hier.

Binnen het klassieke patroon van economisch herstel is – na de toenemende export, aantrekkende investeringen en stijgende consumptie – nu ook de arbeidsmarkt flink op stoom. De werkloosheid daalt gestaag en in sectoren als ICT en de bouw neemt de krapte verder toe. Welke rol speelt de uitzendsector? En welke uitzendtrends verdienen uw aandacht? UitzendScope neemt u mee.

Vast en flex

Sinds de eeuwwisseling hebben flexibele dienstverbanden een duidelijke vlucht naar voren genomen, ten koste van het vaste contract. Het percentage van de beroepsbevolking dat werkzaam is in een flexibel dienstverband of als zzp’er is in ruim tien jaar gestegen van 24 naar 34 procent. Wel gelden er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) grote verschillen tussen beroepen. Zo is de flexibilisering het duidelijkst zichtbaar in de bouw, detailhandel, transport en logistiek en onder sportinstructeurs. In de landbouw is het aantal flexibele dienstverbanden van Nederlandse medewerkers juist gedaald, terwijl het aantal zzp’ers, zmp’ers en het aantal vaste contracten tussen 2005 en 2015 opvallend is gestegen.

In een EU vergelijk van uitzendwerk en tijdelijke contracten neemt Nederland volgens de rekenmeesters van Eurostat de vijfde plaats in, achter Kroatië, Portugal, Spanje en ‘flexkampioen’ Polen. Welke ontwikkelingen verklaren onze internationale topnotering? Volgens het Centraal Planbureau (CPB) is flexibilisering in ons land meer een kwestie van beleid dan van globalisering. Zo worden de hoge werkgeversrisico’s bij vast personeel en de hoge mate van ontslagbescherming gezien als de voornaamste drijvers van ‘flex’, aldus het CPB en de Europese Commissie. Ook wijzen de experts op de relatief gunstige fiscale behandeling van zzp’ers, vergeleken met de andere groepen werkenden.

Het CBS telt in het eerste kwartaal van 2017 een sterkere stijging van het aantal flexwerkers dan van het aantal vaste medewerkers. Wel constateerden de rekenmeesters eind mei een opvallende trendbreuk. Voor het eerst in jaren is het percentage flexwerkers in Nederland dat een vast contract verkrijgt niet gedaald. Nu een politieke meerderheid neigt naar een verlichting van het loondoorbetaling regime bij ziekte en het duurder maken van flexwerk, is een bestendiging van die trendbreuk denkbaar. De dalende werkloosheid en toenemende krapte kan deze ontwikkeling verder in de hand spelen.

Uitzendsector

Binnen deze flexibiliseringstrend spelen uitzendorganisaties een onmisbare rol. Het aantal tijdelijke­, oproep­- en uitzendkrachten is sinds 2003 gestegen van ruim 1,1 miljoen naar bijna 1,9 miljoen. Als sector presteert de uitzendbranche sinds 2014 het beste van allemaal ten aanzien van de werkgelegenheidsgroei. Die groei is gepaard gegaan met een indrukwekkende daling van de werkloosheid, in precies dezelfde periode: van 699.000 in februari 2014 naar 456.000 nu.

In 2016 viel de grootste werkgelegenheidstoename te noteren in de administratieve en industriële sector. In de administratieve sector steeg het aantal uren met 10 procent en de omzet met 8 procent. Voor de industriële sector was dat respectievelijk 9 procent en 10 procent. In haar meest recente arbeidsmarktprognose voor de komende jaren gaat het UWV uit van een afvlakkende branchegroei. Ook verwacht de instantie een toenemende bereidheid onder werkgevers om werknemers vastere contracten aan te bieden. Daarnaast leidt de toenemende krapte op de arbeidsmarkt ertoe dat werknemers een stevigere onderhandelingspositie verwerven. Ondanks de mogelijk afvlakkende groei in de uitzendmarkt gaat de Rabobank voor 2017 uit van een volumegroei van circa 6 procent.

In het eerste kwartaal telde het CBS een banengroei van 19.000 bij uitzendbureaus, die samen met arbeidsbemiddelaars en payrollbedrijven 1,1% meer hebben omgezet dan in het kwartaal ervoor. Om blijvend van de groeikansen te profiteren is het volgens de bank essentieel dat uitzenders tijdig inspelen op noodzakelijke digitaliseringsaanpassingen. Maar ook dat zij zich onderscheiden in de markt door specialisatie in bepaalde sectoren. Door meer te richten op de bemiddeling van hoger opgeleiden en zzp’ers. Of door een verbreding in de dienstverlening, bijvoorbeeld door complementair trainingen en opleidingen te verzorgen.